Yeni Dünya’nın Digital Üssü: BlockChain!
BlockChain Nedir?
BlockChain Versiyonları Nelerdir, Ne İşe Yarar?
BlockChain ile İnternetin Farkı Nedir?
BlockChain Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Devrimsel Teknoloji: BlockChain
BlockChain, bildiğimiz alışılagelmiş sistemleri, yeniden yapılandıran potansiyelde olduğundan doğal olarak anlamlandırmak, hayal etmek, benimsemek de bir o kadar zorlayabilir.
Yapıcı Potansiyel derken, ne boyutta olabilir?
Hiç suç işlenmediği, işsizliğin olmadığı, evsizliğin olmadığı, girişimcisiniz fon bulma derdinizin olmadığı, borsada para kaybı olmadığı gibi toplumun sosyal problemlerine çözüm bulunduğu yeni bir dünya hayal edebilir misiniz?
BlockChain teknolojisi, iş yapış şeklimizi ve veri kaydetme modelimizi değiştiriyor.
Güvenli, şeffaf, paylaşımlı, aracısız inovatif bir model sunuyor.
Internet bilgi paylaşımı ise; BlockChain değer paylaşımıdır. İşte böyle bir yeniden yapılanan sisteme gidiyoruz.
Block Chain (Blok zincir) teknolojisinin önemini iyi anlamak gerekiyor. Çünkü hangi sektörde ne iş yapıyor olursanız olun, gelişmek için optik açıyı genişletmek gerekecek.
Artık sizin rakibiniz Türkiye ya da inanın dünyadaki A ya da B firması ya da kişisi değil. Bunları unutun.
Rakip Sizsiniz!
Güzel Sanatlar bile algoritmalarla tasarlanacak.
Artık, ilhamımızı yine insanın doğasından alarak ama yeni teknolojik yöntem ve sistemlerin eşliğinde, yaratıcılığımızı ortaya koyacağımız bir dönemdeyiz.
Yeni dünyaya bakış açınızı belirlemek için, rakiplere yönelmek yerine ilk önce şu soruyu sorun:
Yeni teknolojiler neler? Ve ben bunlara nasıl adapte olabilirim?
Bunu yeni bir iş projesiyle ya da mevcut işinizin yeni teknolojiye dönüştürülmesiyle yapabilirsiniz.
Bir şirket değil de bireysel çalışıyorsanız, hizmetlerinize digital kalifikasyonlar katabilirsiniz.
Örneğin; bir müzisyenseniz, artık digital oyun sektörü için ya da artırılmış gerçeklikle üretilen eğitim gereçleri için müzikler yapabilirsiniz.
Örneğin; bir finans şirketi; bir banka, X bankası neler yapıyor bende yapayım diye düşünmek yerine yeni teknolojileri öğrenmeye odaklanmalı.
Hangi ülkede olursa olsun daha şirketler yeni teknolojiler hakkında bilgisi bile olmayabiliyor,
bırakın uygulamayı. O yüzden X firmasını baz almayı bırakın.
Örneğin; BlockChain teknolojisini duyduk.
Bu teknolojinin mantığı nedir ki ben bunu nasıl kullanabilirim? Hangi sürecime uygulayabilirim, bana avantajı dezavantajı nedir? Maliyeti iş gücü, zaman yönetimi, katma değeri vs bakmak gerek.
Yeni teknolojiyi öğrendikten sonra da, bunları uygulayan şirketleri ve seminerlerini takip edebilirsiniz.
İşte, bu yüzden BlockChain projeleri örneklerine de blog’da bolca yer vereceğiz..
BlockChain nedir?
BlockChain deyince ilk akla gelen genelde Bitcoin.
Hatta bazılarımızın diğer kripto paralar da gelebilir. Litecoin, Altcoin, Ethereum ya da digital paralardan Facebook’un Libra’sı bile gelebiliyor.
Başlangıçta Bitcoin ticareti için oluşturulduğu söylenen Blockchain, aslında kripto paraların çok daha ötesinde, her birimizi etkileyen heycan verici bir teknoloji.
BlockChain teknolojisi bir veritabanıdır.
Veri tabanı nedir? Bir defter gibi düşünün.
Bilgisayar üzerinde birbirleriyle ilişkili bilgilerin depolandığı, düzenlenbildiği, güncellendği alana veritabanı denir. Örneğin telefon rehberiniz bir veritabanıdır. Ya da müşterilerinizin isimleri, adresleri, ödeme ve tahsilat yapılacak hesaplarınız ya da çek defterinizin borçlan ve bakiyesi gibi verilerinizi topladığınız dosyalarınız da bir veritabanıdır.
Yalnız, BlockChain sıradan bir veritabanı değildir. 5 adet sıra dışı özelliği bulunuyor.
1.Dağıtık
2.Anonim (Gizlilik)
3.Şeffaf
4.Sondan Eklemeli
5.Şifrelenmiş
Dağınık veritabanı ne demektir? BlockChain, kayıtları tek bir veritabanında tutmaz; merkezi denetim olmadan, birden çok bilgisayar arasında paylaşılan ve senkronize şekilde eşitlenen bir işlem veritabanıdır. Bu nedenle, BlockChain teknolojisine dağıtılmış defter teknolojisi de denir.
Çünkü, verilerimiz kopyası da olsa herhangi tek merkezde; bir sunucuda(server’da)tutulduğunda, bu sunucular hacklendiğinde, siber saldırıya maruz kaldığında ya da doğal afet durumunda tüm verilerimizi kaybetme riskimiz bulunuyor.
Veritabanının tek bir merkeze bağlı olmasından ziyade, bu şekilde dağıtık olması hem güvenlik hem de risk yönetimi açısından önemli.
Şeffaflık ve anonim özelliği; bu dağıtık defter sisteminde yani veritabanı yapısında; bu sisteme dahil olan tarafların kendi bilgisayarında, kaydın özdeş bir kopyası bulunur. Tüm kopyalar, herhangi bir ekleme yapılır yapılmaz network üzerinde otomatik olarak güncellenir.
Veritabanında kaydı tutulan bir işlem herkes tarafından şeffaf olarak görülebilmekle birlikte, bu işlemi gerçekleştiren taraflar, dilerlerse kimliklerini saklı tutabiliyorlar. Bu da anonim özelliğini sağlıyor.
Sondan eklemeli özelliği; bu veritabanından herhangi bir bilgiyi silemiyorsunuz, geçmişe dair değiştirme yapamıyorsunuz, bunun özelliği aslında bu veritabanındaki bilgilerin manipüle edilememesi. Çünkü bir veritabanında herhangi bir manipülasyon olması, bu veritabanına güvenilemeyeceğini gösterir.
Şifreleme özelliği ise; veritabanındaki her bir bilgi blok’u, benzersiz kod karmasıyla oluşturulan bir şifreleme ile tutuluyor.
İngilizcede hashleme denilen istenmeyen kişiler tarafından anlaşılmayacak bir biçime bilgilerin dönüştürülerek oluşmasını sağlayan kriptografi şifreleme yöntemi kullanılıyor. Böylece bilgileri değiştirmek ya da taklit etmek imkansız oluyor.
BlockChain Teknolojisinde Veritabanının Güvenliği Nasıl Sağlanıyor?
Bu şifreleme yönteminde; Blok zincirin içindeki her blok, önceki blok’un kod karmasını da içeriyor.
Eğer, Network’te, bloglardan birinde herhangi bir değişiklik olduğunda;
kod karmasının değişmesi, hacklenmesi gibi. Bu durumda, network’ta, ardışık olan bloklar arasında senkronizasyon sağlanamayacağından bir bağlantı kesintisine sebep olur.
Bu şekilde karmaların artık eşleşmemesi, bilgilerin kurcalandığının bir göstergesidir.
Şöyle daha iyi anlaşılacaktır; Dağıtık veritabanını, merkezi bir veritabanı ile karşılaştıralım;
Merkezi bir veri tabanında ya da merkezi bir network’te tüm bilgiler tek bir merkeze bağlıdır.
Eğer, bu merkeze bir saldırı olursa tüm network çökebilir. Örneğin; 2008 küresel ekonomik krizinde Amerika’da büyük şirketlerde buna benzer çöküş oldu.
Bu krizden sonra, Satoshi Nakamoto takma adı altında bir kişi veya bir grup tarafından Bitcoin makalesi yayınlandı. Satoshi Nakamoto‘nun gerçekte kim olduğu bilinmese de, dünyanın para yaratma ve kullanma şekli üzerinde büyük bir etki yarattı. Çünkü, tam da küresel bir kriz anına sıra dışı bir ilham verdi.
Satoshi Nakamoto‘nun Bitcoin makalesinin Türkçe çevirisini buradan okuyabilirsiniz.
Makalede, bir network’ün merkezi olmasının riskli olduğu, bunun yerine merkezin sorumluluğu local olarak farklı merkezlere dağıtılabilmesi yöntemi ortaya çıktı.
BlockChain teknolojisi ise; hiçbir merkezin olmadığı, yani localin de olmadığı, tamamen dağıtık dediğimiz, sisteme bağlı tüm notların sorumluluğu eş olarak veritabanına kaydı olan herkese aynı şekilde senkronize taşıdığı bir network ortamı potansiyeli sunar.
Blok zincir, kriptografi şifreleme modelini kullanarak dijital verileri kaydeden ve koruyan dağıtılmış bir defter olarak işlev görür.
BlockChain teknolojisi, genellikle dijital para ağlarına (kripto para birimlerine) uygulanır, ancak merkezi olmayan ve güvenli doğası onu diğer birçok endüstri için güçlü bir araç, bir altyapı olduğunu fark ettirdi.
Kripto para birimi alanı büyüdükçe ve blockchain tabanlı çözümler geliştikçe, bu yenilikçi teknolojinin farklı senaryolara nasıl uygulanabileceğini öğrenmek çok önemlidir.
Güveni ve maliyetli güvenlik ihtiyacını ortadan kaldırarak, blockchain gelişmiş verimlilik sağlar.
Ayrıca, merkezi olmayan ağ, tüm katılımcılar tarafından görülebilen şeffaf bir veritabanı olarak yapılandırılabilir. Bu anlamda blockchain teknolojisi, dağıtılmış ancak birleşik bir kayıt oluşturma olanağı sağlar. Bu, birçok endüstride ve kuruluşta (örneğin, hayır kurumu, tedarik zinciri, sağlık hizmetleri, vb.) performans ve güvenliği artırma fırsatları sunar.
Günlük yaşamdan bir örnek verelim.
Bakkalları ve veresiye defterlerini düşünelim.
Bu veresiye defterlerinde alım-satım işlemlerinin kaydı tutulur. Bakkal ve müşteri arasında herhangi bir anlaşmazlık durumunda ne olacak? Bilgi değiştirildiğinde ya da işlem tutarı fazla ya da eksik yazıldığında bu nasıl ispatlanır. Uzun ve zorlu bir süreç.
İşte Block Chain teknolojisi ile digital ortamda, bu veresiye defterlerindeki kaydın, farklı kişiler tarafından da aynı anda görülerek, buradaki işlemlerin doğruluğunun sağlanmasının teyit edilebilmesini mümkün kılar.
BlockChain teknolojisinde (BlockChain dağıtık defter sisteminde), bu altyapıya katılan kişiler tüm bilgileri doğrulama yapabiliyorlar, oylama yapısı var. Buna fikir birliği ya da konsensüs de diyebiliriz.
Başka bir örnek; herhangi bir değerli eşyanız, tapu seneti, altın, iş ortaklığı sözleşmesi gibi önemli bir fiziksel varlığı bir kasada bir dolapta saklanıyor.
Bu şekilde, herhangi bir doğal afet durumunda, hırsızlık durumunda, eşyanızı kaybedebilirsiniz. Bunun için önlem olarak, bankadan kasa kiralanarak bankadan güvenlik hizmeti kiralanabiliyor.
İşte BlockChain sistemi, tek bir bankada olmayan, internet gibi dağıtık network yapısındaki digital kasalar sistemi olarak yorumlanabilir. Bu digital kasalar sistemine konan belgeler herkesin onayı ile konmaktadır. Bu belgelerin şeffaflığı sayesinde veritabanındaki herkesin bilgileri görmesi, fikir birliği olan konsensüs mekanizmaları ile, değişimi mümkün olmayan ya da herhangi bir değişklikte herkesin onayına sunularak saklanabilir modeldedir.
Dolayısıyla, blok zincir teknolijisi birbirinden farklı kişi ve kurumların birbirine güven duymasa bile, birbirleriyle haberleşme halinde olmasa bile; güvenli şekilde iş yapabilme olanağı sunuyor.
BlockChain teknolojisi bize bu 5 özelliği sağlayarak verilerimizin güvenli, bizim kontrolümüzde, onayımızda paylaşılabilir ve saklanabilir olmasını sağlıyor.
Tabi bu sistemden, ancak bu sisteme dahil olan kişiler yararlanabilir.
BlockChain’i Internetle karşılaştırabiliriz:.
Internetle biliyorsunuz pek çok alanda veri transferi yapılıyor. Multimedya, haberleşme, alışveriş, web siteleri, e-mailler, message programları, gibi.
Blok zincir teknolojisi ise, internetteki bu verilerin haricinde bilgi, belge gibi değer varlıklarımızın da takasını ve ticaretini mümkün kılan dağınık bir veritabanıdır.
Bu yüzden, konunun en başında; ”Internet bilgi paylaşımı ise; BlockChain, değer paylaşımıdır” şeklinde ifade etmiştik.
Internet özellikle medya sektöründe çığır açıcı bir etki yapmıştı.
Blok zincir teknolojisi ise, kripto paralar üzerinden finans sektöründe ilk önce etkili olacak, daha sonra aynı internette olduğu gibi hayatımızın pek çok alanında kullanılacak.
BlockChain projeleri; kayıt-doküman süreçleri olan her türlü sistem için geliştirilebilir.
Örneğin; diplomalar, sertifikalar, eğitim dökümanları, pasaport kimlikler, arazi evrakları, ekonomi, finans, bankacılık sistemlerinde, banka hesabı ya da kredi açarken ki detaylı kimlik bilgileri, bağış sistemlerinde, sağlık dökümanları, ilaç sektörü, emlak sektörü, hava yolları, gümrük, lojistik, savunma sistemleri, gıda, şarap endüstrisinde, pazarlama, big data platformlarında, hükümetle ilgili işlerde, seçimlerde uygulanabilir.
Belge doküman konusuna, Türkiye’deki BlockChain Projelerinden örnek verebiliriz.
Eğitim pasaport uygulaması olan PasCertifyIST projesi.
Bahçeşehir Üniversitesinin BlockChain uygulamasıdır.
Diplomalarımız, eğitim belgelerimiz vs. gibi kaybolması durumunda tekrar okullardan bunların alınması, ya da yurtdışı eğitim durumlarında çevirisi ve noter ile tasdik edilmesi gibi süreçleri ve maliyeti oluşuyor. Digital ortamlarda da sahtesi yapılabiliyor ya da belgemizi tek bir yerle paylaşmak için gönderebiliyoruz ama bizden izinsiz belgelerimiz farklı yerlerde paylaşılması durumu var.
BlockChain teknolojisi birbirinden farklı kurumların, üniversitelerin, kamu kuruluşlarının, özel şirketlerin; eğitim belgelerini paylaşması gereken herhangi bir durumda, birlikte çalışmasını sağlıyor. CertifyIST projesi, Ethereum Platformu üzerinde gelştirilmiş bir eğitim pasaport projesi. Bu eğitim pasaportunu, kişinin bu BlockChain uygulaması olan CertifyIST hesabında tutuluyor. Bunun için kişiye uygulamada bir BlockChain hesabı oluşturuluyor.
Bu hesabı oluşturulurken aynı e-mail adresi ve şifre gibi iki tane anahtar oluşturuluyor. Biri kamu anahtarı biri de özel anahtar şifre. Block Chain Uygulaması bu iki anahtar şifreyi kişiye özel oluşturduktan sonra, aynı e-mail hesabı açar gibi blockchain’de de bir hesap oluşmuş oluyor.
Sonra, istediğiniz; sizin talep ettiğiniz belgeyi size sorar. Örneğin;
Diploma, karne, sertifika, transkript gibi. Siz seçiminizi yaptıktan sonra, size bir de belgenin seviyesini sorar. Örneğin diplomayı seçtiniz, şimdi size doktora mı, lisans mı, lise mi gibi seçenekleri sorar, siz bu seçimi de yaptıktan sonra, kurumunu seçiyorsunuz, o kuruma sizin belgelerinizin BlockChain uygulamasına yüklenmesi talebini gönderiyor.
Böylece artık bu belgeleriniz BlockChain platformuna geçmiş oluyor.
Bu projenin Ethereum Platformunda geliştirildiğini söyledim.
Ethereum nedir?
Blokzinciri kavramı, sadece dijital paralarla ilgili olmadığı, dağıtık yapısı, veri güvenliği ve şeffaflık gibi özelliklerinin yanında, barındırdığı uzlaşma protokolleri, güvenlik yapıları ve akıllı sözleşmeler (smart contract) gibi teknolojiler ile birlikte kullanımının da anlaşılması önemlidir.
BlockChain teknolojisini, ilk olarak 2008 ‘de Satoshi Nakamoto tarafından bitcoin ile duyduk.
Bitcoin: Eşten-eşe Elektronik Nakit Ödeme Sistemidir. Yani para transferi/ödeme işleminden dolayı finansal işleri kapsıyor. Bu Blokchain’in ilk versiyonudur.
Bu nedenle; BlockChain 1.0 ‘deniyor. BlockChain 1.0; Bitcoin’in altyapısıdır.
Daha sonra Vitalik Buterin isimli kişi tarafından Ethereum tanıtıldı.
Az önce bahsettiğimiz digital kasa sistemine, “biz burada sadece para saklamak zorunda değiliz”, diyerek iş dünyasını şekillendirecek akıllı kontratlar (smart contracts) sistemini tanıtmış oldu. Buna BlockChain 2.0 yani BlockChain’in 2.versiyonu diyoruz.
BlockChain 2.0; Ethereum platformunun altyapısıdır.
Akıllı kontratlar, gündelik hayattan herhangi bir ürün sevkiyatında; A noktasından B noktasına ürün vardığında şu kadar ödeme yapılsın şeklindeki kontratın tamamen digital ve otomatik olarak hayata geçirilmesine, böylece aracısız, az maliyetli, zaman ve verimlilik kazanılmasına dayanır.
Örneğin; Logistik sektöründe kullanılır. Gümrük ya da Tedarik zinciri yönetiminde kullanılır.
Bunun örneklerini, bir sonraki podcastte dinleyebilirsiniz.
BlockChain farklı sektörlerde uygulanmak üzere evrimleşmeye devam ediyor.
Bir sonraki BlockChain seviyesine de BlockChain 3.0 diyebiliriz.
Böylelikle, şimdilik, BlockChain Teknolojisinin gelişiminde üç versiyon var.
Allied Market Research tarafından yayınlanan raporda blokzinciri piyasasının 2016 yılında 228 milyon $ olduğu ve 2023 yılına kadar 5.4 milyar $ seviyelerine ulaşabileceği belirtilmiştir.
Dolayısıyla; bu teknolojinin yenilikçi etkisini doğru anlamak, entegrasyonunu doğru sağlamak; rekabetçi iş piyasasına katkı sağlayacağı öngörülüyor.
Block zincir versiyonlarını, net ayırt etmek için, biraz daha detaylandırarak toparlayabiliriz.
1.BlockChain 1.0 (Bitcoin Altyapısı): İlk 2009’da kullanıldı, Para Transferi/ Ödeme platformudur.
Dijital para evresi olarak da adlandırılan Blokzinciri 1.0, para transferi ve dijital ödeme gibi uygulamaları bulunan kripto paraları ifade etmektedir.
Kripto paralarda; madencilik, şifreleme ve blok yapısı gibi blokzinciri teknolojileri kullanılmaktadır.
Bitcoin, para transferi ve elektronik alışverişler için geleneksel yöntemlerle kıyaslandığında çok küçük miktarlarda, işlem ücreti gerektirmektedir.
Bitcoin hesapları, takma isimli olması sayesinde kredi kartlarına oranla daha fazla gizlilik sağlamaktadır.
Geleneksel para birimleri ise, mali düzenlemeler ve para basma gibi işlemler için bir merkez bankasına bağlıdırlar bunun aksine, Bitcoin ve diğer dijital para birimleri ise sabit para arzını garantilemek için kriptografi şifreleme yöntemini kullanmaktadır. Bu sayede dijital paralar enflasyona karşı korunmaktadır.
2. BlockChain 2.0 (Ethereum Platformu): İlk 2013’te kullanıldı, Akıllı Sözleşmeler (smart contract) platformudur.
“Dijital ekonomi” olarak da ifade edilen Blokzinciri 2.0, basit ödemeler ve para transferi işlemlerin ötesinde, çok çeşitli ekonomik ve finansal uygulamaları kapsamaktadır.
Bu tür uygulamalar arasında, krediler ve ipotekler gibi geleneksel bankacılık araçları, hisse senetleri, tahviller, vadeli işlemler ve sözleşme gibi araçlar bulunuyor.
Bu tür kurallara bağlı karmaşık işlemler için akıllı sözleşmeler (smart contracts) kullanılmaktadır.
Akıllı sözleşmeler, blokzinciri ağı üzerinde bulunan belirli kurallara sahip bilgisayar programları olarak ifade edilebilir.
3. BlockChain 3.0 ise 2020’de finansal olmayan uygulamalar için geliştiriliyor. Örneğin; Sağlık, ilaç, seçimlerde oy kullanma, oyun,eğitim, sanat, iletişim, yönetim ve denetim, bilim alanları gibi.
Bu yüzden; Blokzinciri 3.0 versiyonu, “dijital toplum” olarak da isimlendiriliyor.
Blokzinciri teknolojisinin gelecek vadeden en önemli uygulamalarından biri, akıllı yönetim, akıllı ulaşım, akıllı yaşam, doğal kaynakların akıllı kullanımı ve akıllı ekonomi gibi kavramların tümünü içeren akıllı kentlerdir. Dubai şehri buna çok iyi bir örnektir.
Nesnelerin interneti (internet of things) (IoT) kapsamında, makinelerin haberleşmesi alanlarında blokzinciri teknolojisinden faydalanmak mümkündür.
Bunun dışında; Dijital kimlik, bankacılık, siber güvenlik ve elektronik tıbbi kayıt sistemlerinde de blokzinciri teknolojilerinin kullanılması Blokzinciri 3.0 kapsamındadır.
TUBİTAK verilerine göre Türkiye ve Dünyada BlockChain teknoloji üzerinde çalışmalar yapılıyor.
Dünya’da 2014 te ilk çalışmalara başlanmışken, şu an prototipler hazır olan projeler var ve 2020 yılı itibariyle BlockChain teknolojisinin ana akım olarak yükselmeye başladığı görülüyor.
Dünya’daki birçok ülkede benimsenmesi ve günlük hayatımızda artık Block Chain teknolojisini aynı internet gibi devrim yaratıcı şekilde hissetmemiz, 2025 yıllarında olması bekleniyor.
Türkiye de de şu anda yine finans sektöründe dikkat çekiyor. Ancak, bunun farklı sektörlerde de uygulanabilir olması için önce fark edilmeli, anlaşılmalı ve bu konuda projeler geliştirilmeli.
BlockChain özellikleri yanı sıra; Blockchain avantajları ve Blockchain dezavantajlarını da göz önünde bulundurmak gerek.
BlockChain Avantajları Nelerdir?
1. Daha az aracı, komisyoncu ya da aracısız bir sistem sunar: Blockchain, bankalar, avukatlar ve komisyoncu gibi bazı üçüncü taraf aracılara olan güveni azaltarak taraflar arasında direkt ağ kurmayı sağlar.
Böylece; maliyet, iş gücü, zaman, evrak işleri gibi süreçlerin ortadan kalkmasına imkan sunar.
2. Süreçler daha hızlı işler: Blockchain, çok partili senaryolarda işlem yürütmeyi hızlandırabilir ve çalışma saatleri ile sınırlı olmayan daha hızlı işlemlere izin verebilir.
3. Şeffaflık: Verilerin bir kopyası tüm paydaşlar tarafından kaydedilir, herkes bu verilere erişebilir ve yapılan işlemleri görebilir ve katılımcıların onayı olmadan değişiklik yapılamaz. Verilerin bu şekilde saklanması sayesinde veri kaybı ve veri tahribatı önlenir.
Herkes hem kendi işleminin durumunu hem de blokzincirindeki tüm işlemlerin ayrıntılarını görebilir, bu şekilde şeffaflık sağlanmış olur.
Bu, riski ve sahtekarlığı azaltır ve aynı zamanda taraflar arasında güven yaratır.
4. ROI (Dönüşüm oranı) artar: Dağıtılmış defterler, bu dağıtık veritabanı yapısı, işletmelere daha yalın, aracısız, takip sistemi sağlaması ile; daha verimli ve daha karlı süreçler oluşturmalarına yardımcı oluyor, bu da, hızlı yatırım getirisi sağlayacaktır.
Akıllı sözleşmeler sayesinde de, belirli faaliyetler otomatikleştirilebilir.
5. Güvenlik: Blockchain‘in dağıtık ve şifrelenmiş yapısı, saldırıya uğramanın zor olacağı anlamına gelir. Bu, işletme ve IoT (Nesnelerin Interneti) güvenliğine imkan sunar.
Dijital imza ve doğrulamalar sayesinde, aracılara ihtiyaç duymadan, paydaşlarını birbirine güvenmesini sağlanır.
6. Otomasyon: Blockchain programlanabilir yapısından dolayı, koşullar karşılandığında işlemleri, ve ödemeleri, otomatik olarak tetiklemeye imkan sağlar.
BlockChain bu kadar mükemmel mi? Hiç mi olumsuz yanı yok?
BlockChain Dezavantajları Nelerdir?
1. BlockChain’de doğrulama gibi süreçlerin işlemesi için tüm katılımcıların bu veritabanına senkronize kalması gerekir. Bu olmadığında, yeni bilgiler çok hızlı eklenemez.
Blokzincirindeki tüm veriler her bir bilgisayarda ayrı ayrı saklanmaktadır ve her bir işlem sonrası ancak bu düğümlerdeki verilerin tutarlılığı sağlanmaktadır.
Örneğin zincire bir blok eklemek Bitcoin zincirinde 10-60 dakika Ethereum zincirinde ise 15 saniye zaman almaktadır. Bu nedenle geleneksel veritabanları ile performans bakımından kıyaslandığında yetersiz kalmaktadır.
Uzlaşma protokolü olarak, işin ispatı denilen proof of work kullanılan blokzincirlerinde, çok fazla enerji tüketilmekte ve çok maliyetli bilgisayar sistemleri çalıştırılmaktadır.
Bu teknolojisinin verimli şekilde gelişimi için, big data ve kuantum bilgisayarlar gibi pek çok teknolojinin de beraberinde gelişmesini gerektirecektir. Bu elbette ki aynı zamanda avantaj da sağlayacaktır.
2. Bir ağda, çok fazla insan işlem yapmaya çalışıyorsa, bu uzun bekleme sürelerine sebep olacaktır.
Blok’ta sığabileceğinden daha fazla veri girişi-işlem varsa da, ek olanların bir sonraki bloğu beklemesi gerekir.
Örneğin; Seçimlerde oy kullanma aşamasında, çok sayıda katılımcı işlem yapması hızı yavaşlatır.
3. BlockChain sonuç olarak bir yazılımdır. Eğer, bu yazılımı upgrade etmeniz gerekirse; yani bir üst versiyona geçmeniz gerekirse; yazılımı siz yazdıysanız o zaman bunu izinsiz rahatça istediğiniz eklemeleri yaparak geliştirebilirsiniz.
İstediğiniz gibi yeni özellikler ekleyebilirsiniz. Ancak, özel yazılımınız değilse, yani hazır yazılımlar kullanıyorsanız; o zaman tabi yazılımı yapan kuruma muhtaçsınızdır.
Bu tüm yazılım teknolojileri için geçerli bir durumdur. Bu yüzden, Türkiye’nin kendi yazılımını üretmesi oldukça önemlidir.
Türkiye BlockChain Teknolojisini hızlı şekilde kavramalı, finans sektörü dışında da kullanım alanlarını anlamalı, prototiplerini hazırlamalı ve kendi BlockChain yazılımlarını, projelerini üretmelidir.
5. Çok sayıda kullanıcısı olan BlockChain altyapı teknolojilerinde, değişiklik yapmak oldukça zordur. Yazılımınızın bazı parametrelerini değiştirebilirsiniz. Ancak yaptığınız değişik, diğer node’lar ile uyumlu olmalıdır. (Node’lar ağa bağlı makinelerdir. Makineler, blok zincirinin kopyalarını saklayan ve diğer makinelerle bilgi paylaşanlardır.) Makineler arası bu uyum olmazsa, etkileşim sağlanamaz.
Bu değişikliğin uyumu konusu da yine aslında tüm yazılım altyapıları için geçerli bir konudur.
Bu konu aslında Bilgi Teknolojileri Projelerinde “Entegre Değişiklik Kontrolü” süreçlerinde yaşanan konulardır. Bu nedenle BlockChain’e özel bir dezavantaj olduğu söylenemez, eğer işinizi digitale taşıyorsanız, şimdilik bunların kesin çözümleri zaten bulunmuyor.
Ancak, mümkün olduğunca kendi yazılımlarınızı üretmeniz avantaj sağlar.
Yeni teknolojiler hakkında detaylı bilgi için ve Türkiye ve Dünya’daki BlockChain Projeleri, BlockChain Hangi Sektörlerde Nasıl Kullanılıyor? gelişmeler, haberler, sektörler, seminerler, bilgi kaynakları ve daha fazlası için podcastlerimizi ve diğer blog yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Merak ettiğiniz tüm konularda Forum sayfasından başlık açarak, diğer insanların deneyimlerini de öğrenebilirsiniz. Deneyimin de bir değer olduğunu unutmayın.
Bilgileri beğendiyseniz ve digital teknolojileri merak ediyorsanız takipte kalın!
@WOOpodcast Podcast Erişim Kanallarımız:
@WOOpodcastcom Sosyal Medya Kanallarımız:
Facebook
www.woopodcast.com Digital Entelektüel Podcast
